Auguszta, Bertold2024. március 29., péntek
Magazin

Rés a pajzson: Melegedő Antarktika

2018.12.06.NG
National Geographic Magyarország

A tájat, ahol Dion Poncet felnőtt, csak kevesen mondják otthonuknak.

Írta: Craig Welch
Fényképezte: Paul Nicklen, Cristina Mitter-Meier, Keith Ladzinski

Dion egy vitorlás hajó fedélzetén született Déli-Georgia szigetének partjainál, egy lakatlan bálnavadásztelep, Leith Harbor mellett. Történt ugyanis, hogy a világtengereken vitorlás hajóval kalandozó édesapja Tasmania egyik kikötőjében megismerkedett egy ausztrál zoológuslánnyal – Dion majdani édesanyjával. Az Atlanti-óceánon alapítottak családot; három fiuk született, Dion a legidősebb. Bejárták az Antarktiszi-félsziget nyugati partjait, ismeretlen öblökben tanulmányozták a növényeket, a fókák és a madarak életét. Az Antarktiszi-félsziget hegyek és vulkánok 1300 kilométeres láncolata; észak felé türemkedik ki a fehér kontinensből. Ez a táj volt Dion játszótere. Ő és testvérei ugyanúgy olvastak, rajzoltak, legóztak, mint bármely más gyerek – de emellett pingvineket hajkurásztak, és olyan lankákon szánkóztak, ahol előttük még senki emberfia nem járt. Harminc esztendővel később, egy hideg estén Dion Poncet 27 méteres hajója, a Hans Hansson kormányfülkéjében álltunk, és Adélie-pingvinek után kutatva figyeltük a kinti jeget. Dion 39 éves, szőke, kockaállú, lapátkezű, örökké higgadt fickó. Felnőtt élete jó részében kutatókat meg turistákat fuvarozott: a Falkland-szigetekről kihajózva megkerülte Déli-Georgiát és az Antarktiszi-félszigetet. Én az Antarktiszi-félsziget nyugati partjai mentén hajóztam vele Paul Nicklen és több más fotós társaságában. Azért jöttünk, hogy tanúi legyünk, mi minden változott itt, Dion Poncet világában.

Adélie-pingvinek totyognak, csúszkálnak a jégen. Mögöttük, a Paulet-szigeten több ezer társuk álldogál a guanócsíkos lankákon. A víz melegedése miatt az Antarktiszi-félsziget nyugati partjain egyre kevesebb Adélie-pingvint látni.
Adélie-, szamár- és állszíjas pingvinek iszkolnak egymáson átbukdácsolva, hanyatthomlok vissza a kolóniájukhoz. Minden okuk megvan a fejveszett menekülésre: öt leopárdfóka köröz a közelben.
Adélie-pingvinfióka igyekszik lerázni a vizet sár lepte pehelytollazatáról. Az Antarktiszi-félsziget nyugati részén a fölmelegedés miatt oly sok lett a csapadék, hogy a pingvinfiókák, mivel még nincsenek víztaszító fedőtollaik, bőrig ázva megfagynak a szilaj sarki szélben.
Antarktiszi medvefóka pihen egy kupac hólepte bálnacsont mellett. Több cetfajtól eltérően a medvefókák állománya látványosan magához tért, miután Antarktikán betiltották a vadászatukat.

A földkerekség legalsó fertályán, noha nem is telepedett meg itt igazán, az ember ma az óceán egyik leggazdagabb érintetlen részét teszi tönkre. A több ezer kilométerre innen égetett fosszilis tüzelőanyagok gyorsabban melegítik az Antarktiszi-félsziget nyugati területeit, mint bolygónk bármely más területét (leszámítva az ugyancsak rohamosan melegedő Északi-sarkvidéket). A változások szétzilálják az összetett ökológiai rendszert: a megváltozott körülményektől kényszerítve az állatok új étrendre térnek át, új élőhelyet keresnek, másként nevelik ivadékukat, még egymással kialakult viszonyrendszerüket is átalakítják. A legtöbb itt honos állatnak táplálékot adó világítórák, a krill tömegét messziről érkezett hajók tizedelik irdatlan vonóhálókkal. A krillből táplálékkiegészítő lesz és gyógyszeralapanyag, a norvég fjordokban tenyésztett lazac takarmánya meg az akváriumi díszhalak tápja.

Az Antarktiszi-félszigeten oly nagy mértékben és oly gyorsan változnak a viszonyok, hogy lehetetlen megjósolni, mit hoz a jövő.

A teljes cikket elolvashatja a magazin 2018. decemberi lapszámában.

Afganisztán helyett Salgótarján

Afganisztán helyett Salgótarján

Shah Timor dokumentumfilmes, múzeumi fotós kalandos élettörténete Afganisztánból indult, ahonnan azért küldte Magyarországra a családja, hogy túlélje a háborút. Salgótarjánban olyan meleg fogadtatásra lelt, hogy második otthonául választotta a várost: bárhol járjon is a világban, ide siet vissza családjához.

Sivatagi galéria

Sivatagi galéria

A Szahara algériai vidéke rejti őstörténetünk legnagyobb művészeti múzeumát.

Erdei tavak: az élet forrásai

Erdei tavak: az élet forrásai

Az esők által utántöltött időszakos kisvizek oázisában varázsütésre indul virágzásnak az élet. A tavak aztán kiszáradnak, de a következő évben újraindul a ciklus.

Két világ között

Két világ között

Egy amazóniai nép a modern technika vívmányait is beveti, hogy megvédhesse ősi életmódját.

Vékony jégen

Vékony jégen

Jennifer Hayes bő egy évtizede követi és fényképezi a grönlandi fókák családi életének kulisszatitkait az Atlanti-óceán egyre melegedő északnyugati térségében.

National Geographic 2024. márciusi címlap

Előfizetés

A nyomtatott magazinra,
12 hónapra

18 780 Ft

Korábbi számok

National Geographic 2010. januári címlapNational Geographic 2010. februári címlapNational Geographic 2010. márciusi címlapNational Geographic 2010. áprilisi címlapNational Geographic 2010. májusi címlapNational Geographic 2010. júniusi címlapNational Geographic 2010. júliusi címlapNational Geographic 2010. augusztusi címlapNational Geographic 2010. szeptemberi címlapNational Geographic 2010. októberi címlapNational Geographic 2010. novemberi címlapNational Geographic 2010. decemberi címlapNational Geographic 2011. januári címlapNational Geographic 2011. februári címlapNational Geographic 2011. márciusi címlapNational Geographic 2011. áprilisi címlapNational Geographic 2011. májusi címlapNational Geographic 2011. júniusi címlapNational Geographic 2011. júliusi címlapNational Geographic 2011. augusztusi címlapNational Geographic 2011. szeptemberi címlapNational Geographic 2011. októberi címlapNational Geographic 2011. novemberi címlapNational Geographic 2011. decemberi címlapNational Geographic 2012. januári címlapNational Geographic 2012. februári címlapNational Geographic 2012. márciusi címlapNational Geographic 2012. áprilisi címlapNational Geographic 2012. májusi címlapNational Geographic 2012. júniusi címlapNational Geographic 2012. júliusi címlapNational Geographic 2012. augusztusi címlapNational Geographic 2012. szeptemberi címlapNational Geographic 2012. októberi címlapNational Geographic 2012. novemberi címlapNational Geographic 2012. decemberi címlapNational Geographic 2013. januári címlapNational Geographic 2013. februári címlapNational Geographic 2013. márciusi címlapNational Geographic 2013. áprilisi címlapNational Geographic 2013. májusi címlapNational Geographic 2013. júniusi címlapNational Geographic 2013. júliusi címlapNational Geographic 2013. augusztusi címlapNational Geographic 2013. szeptemberi címlapNational Geographic 2013. októberi címlapNational Geographic 2013. novemberi címlapNational Geographic 2013. decemberi címlapNational Geographic 2014. januári címlapNational Geographic 2014. februári címlapNational Geographic 2014. márciusi címlapNational Geographic 2014. áprilisi címlapNational Geographic 2014. májusi címlapNational Geographic 2014. júniusi címlapNational Geographic 2014. júliusi címlapNational Geographic 2014. augusztusi címlapNational Geographic 2014. szeptemberi címlapNational Geographic 2014. októberi címlapNational Geographic 2014. novemberi címlapNational Geographic 2014. decemberi címlapNational Geographic 2015. januári címlapNational Geographic 2015. februári címlapNational Geographic 2015. márciusi címlapNational Geographic 2015. áprilisi címlapNational Geographic 2015. májusi címlapNational Geographic 2015. júniusi címlapNational Geographic 2015. júliusi címlapNational Geographic 2015. augusztusi címlapNational Geographic 2015. szeptemberi címlapNational Geographic 2015. októberi címlapNational Geographic 2015. novemberi címlapNational Geographic 2015. decemberi címlapNational Geographic 2016. januári címlapNational Geographic 2016. februári címlapNational Geographic 2016. márciusi címlapNational Geographic 2016. áprilisi címlapNational Geographic 2016. májusi címlapNational Geographic 2016. júniusi címlapNational Geographic 2016. júliusi címlapNational Geographic 2016. augusztusi címlapNational Geographic 2016. szeptemberi címlapNational Geographic 2016. októberi címlapNational Geographic 2016. novemberi címlapNational Geographic 2016. decemberi címlapNational Geographic 2017. januári címlapNational Geographic 2017. februári címlapNational Geographic 2017. márciusi címlapNational Geographic 2017. áprilisi címlapNational Geographic 2017. májusi címlapNational Geographic 2017. júniusi címlapNational Geographic 2017. júliusi címlapNational Geographic 2017. augusztusi címlapNational Geographic 2017. szeptemberi címlapNational Geographic 2017. októberi címlapNational Geographic 2017. novemberi címlapNational Geographic 2017. decemberi címlapNational Geographic 2018. januári címlapNational Geographic 2018. februári címlapNational Geographic 2018. márciusi címlapNational Geographic 2018. áprilisi címlapNational Geographic 2018. májusi címlapNational Geographic 2018. júniusi címlapNational Geographic 2018. júliusi címlapNational Geographic 2018. augusztusi címlapNational Geographic 2018. szeptemberi címlapNational Geographic 2018. októberi címlapNational Geographic 2018. novemberi címlapNational Geographic 2018. decemberi címlapNational Geographic 2019. januári címlapNational Geographic 2019. februári címlapNational Geographic 2019. márciusi címlapNational Geographic 2019. áprilisi címlapNational Geographic 2019. májusi címlapNational Geographic 2019. júniusi címlapNational Geographic 2019. júliusi címlapNational Geographic 2019. augusztusi címlapNational Geographic 2019. szeptemberi címlapNational Geographic 2019. októberi címlapNational Geographic 2019. novemberi címlapNational Geographic 2019. decemberi címlapNational Geographic 2020. januári címlapNational Geographic 2020. februári címlapNational Geographic 2020. márciusi címlapNational Geographic 2020. áprilisi címlapNational Geographic 2020. májusi címlapNational Geographic 2020. júniusi címlapNational Geographic 2020. júliusi címlapNational Geographic 2020. augusztusi címlapNational Geographic 2020. szeptemberi címlapNational Geographic 2020. októberi címlapNational Geographic 2020. novemberi címlapNational Geographic 2020. decemberi címlapNational Geographic 2021. januári címlapNational Geographic 2021. februári címlapNational Geographic 2021. márciusi címlapNational Geographic 2021. áprilisi címlapNational Geographic 2021. májusi címlapNational Geographic 2021. júniusi címlapNational Geographic 2021. júliusi címlapNational Geographic 2021. augusztusi címlapNational Geographic 2021. szeptemberi címlapNational Geographic 2021. októberi címlapNational Geographic 2021. novemberi címlapNational Geographic 2021. decemberi címlapNational Geographic 2022. januári címlapNational Geographic 2022. februári címlapNational Geographic 2022. márciusi címlapNational Geographic 2022. áprilisi címlapNational Geographic 2022. májusi címlapNational Geographic 2022. júniusi címlapNational Geographic 2022. júliusi címlapNational Geographic 2022. augusztusi címlapNational Geographic 2022. szeptemberi címlapNational Geographic 2022. októberi címlapNational Geographic 2022. novemberi címlapNational Geographic 2022. decemberi címlapNational Geographic 2023. januári címlapNational Geographic 2023. februári címlapNational Geographic 2023. márciusi címlapNational Geographic 2023. áprilisi címlapNational Geographic 2023. májusi címlapNational Geographic 2023. júniusi címlapNational Geographic 2023. júliusi címlapNational Geographic 2023. augusztusi címlapNational Geographic 2023. októberi címlapNational Geographic 2023. novemberi címlapNational Geographic 2023. decemberi címlapNational Geographic 2024. januári címlapNational Geographic 2024. februári címlapNational Geographic 2024. márciusi címlap

Hírlevél feliratkozás

Kérjük, erősítsd meg a feliratkozásod az e-mailben kapott linkre kattintva!

Kövess minket